Bron: Arie Bergwerff, Alkmaarsche Courant, 26-02-2018
Onder grote belangstelling heeft Oscarwinnares Cilia van Dijk zaterdag in de tentoonstellingsruimte van het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) het eerste exemplaar van het boek ‘Tot de laatste akte!’ ontvangen van de auteur Barend de Voogd. Het GDI in Noord-Scharwoude besteedt met de tentoonstelling en het boek aandacht aan bijzondere filmliefhebbers, particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Cilia van Dijk is filmproducente van onder meer Anna & Bella van regisseur Borge Ring, in 1986 onderscheiden met de Academy Award voor de beste productie van een korte animatiefilm. Samen met haar echtgenoot animatiefilmer en veelvuldig winnaar van filmprijzen Gerrit van Dijk – overleden in 2012 – heeft zij een enorme collectie animatiefilms verzameld. Drie van zijn schilderijen zijn tijdelijk te zien in het GDI.
Er zijn in Nederland nog ongeveer vijftig van deze gepassioneerde particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Het medium film bestaat meer dan een eeuw. Gegrepen door de magie van de analoge film hebben de verzamelaars ontelbare films, projectoren, posters, foto’s en documentatie gered van vernietiging. Het belang van hun verzamelingen is toegenomen sinds in enkele jaren vanaf 2012 de projectie van alle ongeveer zevenhonderd bioscopen en filmtheaters in Nederland is gedigitaliseerd.
In het Geoffrey Donaldson Instituut in Noord-Scharwoude zijn voor het eerst uit de collecties van deze verzamelaars voorwerpen te zien, zoals projectoren, foto’s, artikelen uit tijdschriften en kranten en zogenoemde prints van films. De particuliere verzamelaars hebben films en ander materiaal over en voor filmvertoningen gered. Verzuring en brandgevaar en de filmindustrie bedreigden het behoud van het medium film, de filmindustrie was gewoon na de roulatieperiode films te vernietigen.
Het boek ‘Tot de laatste akte!’ is in opdracht van het Donaldson Instituut geschreven door filmjournalist Barend de Voogd. Hij sprak met negentien verzamelaars en heeft hun enthousiaste getuigenissen en unieke verhouding tot het medium film in een rijk geïllustreerd boek vastgelegd. Fotografe Marjolein Ansink portretteerde de geïnterviewden op de ouderwetse gevoelige plaat.
Achter Cilia van Dijk ziet U de recent aan het GDI geschonken Tuschinski-fauteul uit 1921, met een foto van de telefonerende Abraham Tuschinski die voor een dergelijke stoel staat. Deze stoel, ooit gekocht op het Waterlooplein, werd aan het GDI geschonken door Mw. C. De Vaal.
Zaterdag 9 december ontvangt Oscarwinnares Cilia van Dijk uit handen van directeur Egbert Barten van het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) het eerste exemplaar van het boek ‘Tot de laatste akte!’. Het GDI in Noord-Scharwoude besteedt met de tentoonstelling en het boek aandacht aan bijzondere filmliefhebbers, particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Cilia van Dijk is filmproducente van onder meer Anna & Bella van regisseur Borge Ring, in 1986 onderscheiden met de Academy Award voor de beste productie van een korte animatiefilm. Samen met haar echtgenoot animatiefilmer en veelvuldig winnaar van filmprijzen Gerrit van Dijk – overleden in 2012 – heeft zij een enorme collectie animatiefilms verzameld.
De gratis toegankelijke tentoonstelling ‘Tot de laatste akte!’ is maandag, woensdag en zaterdag open van 14.00 uur tot 17.00 uur. Het GDI is gesloten vanaf eerste kerstdag tot en met dinsdag 2 januari 2018. Het boek is voor € 29,90 (exclusief € 8,30 verzendkosten) te koop tijdens de openingstijden van het Donaldson Instituut of te bestellen via info@donaldsoninstituut.nl. Het GDI is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude. Het GDI is een particulier initiatief en bestaat zonder subsidie van de overheid.
Vanaf zaterdag 9 december in Donaldson Instituut
Foto: Marjolein Ansink. Op de foto Egbert Barten, verzamelaar en directeur van het Geoffrey Donaldson Instituut.
Het Geoffrey Donaldson Instituut besteedt met de tentoonstelling en het boek ‘Tot de laatste akte!’ aandacht aan bijzondere filmliefhebbers. Er zijn in Nederland nog ongeveer vijftig van deze gepassioneerde particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Gegrepen door de magie van de analoge film hebben zij ontelbare films, projectoren, posters, foto’s en overige documentatie gered van vernietiging. Het belang van hun verzamelingen is toegenomen sinds in enkele jaren vanaf 2012 alle ongeveer zevenhonderd bioscopen en filmtheaters in Nederland zijn gedigitaliseerd.
Uit de bijzondere collecties van deze verzamelaars zijn nu talloze voorwerpen voor het eerst te zien in het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) in Noord-Scharwoude. Het medium film bestaat meer dan een eeuw. De gratis toegankelijke tentoonstelling is vanaf zaterdag 9 december 2017 tot en met zaterdag 31 maart 2018 te bezoeken. Te zien zijn zogenoemde prints van films, projectoren, foto’s, artikelen uit tijdschriften en kranten en camera’s. De particuliere verzamelaars hebben films en ander materiaal over en voor filmvertoningen gered, door te verzamelen wat er eigenlijk niet meer kon zijn. Verzuring en brandgevaar en de filmindustrie bedreigden het behoud van het medium film. De filmindustrie was gewoon na de roulatieperiode films te vernietigen.
Tegelijk met de opening van de tentoonstelling publiceert het GDI het boek ‘Tot de laatste akte!’. In opdracht van het Donaldson Instituut heeft filmjournalist Barend de Voogd negentien verzamelaars gesproken en hun enthousiaste getuigenissen en unieke verhouding tot het medium film vastgelegd. Fotografe Marjolein Ansink portretteerde de geïnterviewden op de ouderwetse gevoelige plaat. Het resultaat is een kloek, rijk geïllustreerd boek.
De gratis toegankelijke tentoonstelling ‘Tot de laatste akte!’ is maandag, woensdag en zaterdag open van 14.00 uur tot 17.00 uur. Het GDI is gesloten vanaf eerste kerstdag tot en met dinsdag 2 januari 2018. Het boek is voor € 29,90 (exclusief verzendkosten) te koop tijdens de openingstijden van het Donaldson Instituut of te bestellen via info@donaldsoninstituut.nl. Het GDI is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude. Het GDI is een particulier initiatief en bestaat zonder subsidie van de overheid.
Dit voorjaar ontving het Donaldson Instituut uit de handen van Brita van Munster een pakketje. Brita is de weduwe van filmmaker, cameraman en docent Anton van Munster (1934-2009), bekend van de Omnimax-film PICTURE HOLLAND (1986) maar vooral ook als cameraman van Bert Haanstra. Omdat het GDI de afgelopen jaren nogal wat activiteiten rond Haanstra georganiseerd heeft zien we Brita en haar dochter Andrea – die als tweejarige voorkomt in Bert Haanstra’s BIJ DE BEESTEN AF (1972) – regelmatig bij tentoonstellingen of filmvoorstellingen. Het GDI ontving eerder al de omroltafel en 16-mm viewingtafel van Haanstra/Van Munster, een paar blikken met niet gebruikt beeldmateriaal van Almere in 1975 uit de film DE TIJD ZAL HET LEREN (1976) en en aantal 70-mm outtakes van PICTURE HOLLAND, de eerste in Nederland gedraaide Omnimax-productie.
Nu kwam Brita met een heel bijzonder kleinood: een scène-bordje gebruikt bij de Jacques Tati-film met werktitel YES MR HULOT, later in de bioscoop uitgebracht onder de titel TRAFIC (1971). Anton van Munster deed samen met Eddy van den Enden het camerawerk van deze grotendeels in Nederland opgenomen film, terwijl Bert Haanstra de productie deed (aangezien Tati bij zijn vorige film PLAY TIME in financiële moeilijkheden was geraakt).
Op de ragscherpe foto’s die Marjolein Ansink maakte van de voor en achterkant van het bord zien we de stickers met de scène-nummers zitten die bij een volgende scène veranderd werden door andere. We kunnen goed zien dat het een Franse productie is want alle filmtermen (bobine-bobby/kern, interieur/exterieur-binnen/buiten, jour/nuit-dag/nacht). Men was kennelijk niet van plan ook maar één scène met een Duitse Arriflex camera te draaien want het alternatief voor de Duitse Mitch(ell) is ferm afgeplakt. Het echte scène-bord is in het echt vanaf 9 december op onze nieuwe tentoonstelling te zien.
Egbert Barten
Verschillende unieke en historisch belangrijke films zijn er tot de kerstvakantie te zien in de professionele bioscoopzaal van het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) in Noord-Scharwoude. Onder meer speelfilms van Anton Koolhaas en Christopher Nolan, historische bioscoopjournaals en regionale filmbeelden. Een aantal speelfilms komt niet uit de eigen collectie van het GDI, maar is beschikbaar gesteld door particuliere verzamelaars. Tijdens het Lief Langedijk Festival vertoont het GDI filmmateriaal in De Binding in Zuid-Scharwoude. Vanwege rechten zijn filmtitels niet gepubliceerd, maar op te vragen bij het GDI. Het filmprogramma staat op de website van het GDI en is beschikbaar in een gratis folder.
De eerste film van het programma is vrijdag 8 september te zien en is niet eerder in Nederland te zien geweest. Een Engels ondertitelde Poolse film uit 2012 over een groepje Poolse jongeren in de jaren na de val van de Muur in 1989. De tweede speelfilm in september is de martial arts film Crippled Avengers uit 1978. Dit genre beïnvloedde regisseurs als Quentin Tarantino en John Woo. Is Hoogland verzorgt woensdag 20 september een inleiding op het genre en de film van regisseur Chang Cheh uit de stal van producent Shaw Brothers uit Hong Kong.
Lief Langedijk Festival
In oktober vertoont het GDI op locatie in De Binding in Zuid-Scharwoude tijdens het Lief Langedijk Festival. Zondag 1 oktober is onder meer de natuurdocumentaire Perri uit 1957 van Walt Disney en een aantal cartoons te zien. Perri gaat over een jonge eekhoorn naar een scenario van Felix Salten, scenarioschrijver van de tekenfilm Bambi. Ook is een Nederlands oorlogsjournaal te zien met de oudst bekende beelden van de Broeker Veiling. Toegangskaarten zijn verkrijgbaar via de website lieflangedijk.nl en de opbrengst gaat naar de stichting Je Mag Er Zijn Noord-Holland.
Vrijdag 6 oktober is de speelfilm van Anton Koolhaas uit 1946 te zien over de gevolgen van de geallieerde bombardementen in 1944 voor de dijken. De hoofdrolspeler in deze Nederlandse klassieker is een jonge Kees Brusse. Vrijdag 13 oktober is Myrte en de demonen uit 1948 te zien. Aan deze speelfilm van Bruno Schreiber werkte Bert Haanstra mee. Woensdag 18 oktober is uit het genre rampenfilms naast een voorprogramma de speelfilm over een cruiseschip dat omslaat tijdens een storm te zien. De rampenfilms waren populair in de jaren zeventig van de vorige eeuw en vaak gemaakt op verkleurende Eastmancolor film. In de herfstvakantie zijn dinsdagmiddag 24 oktober de honderd jaar oude korte sprookjesfilms Sneeuwwitje en Doornroosje en de Japans/Amerikaanse tekenfilm uit 1989 over de Kleine Nemo die terecht komt in Sluimerland te zien. Tot slot is deze maand vrijdag 27 oktober een thriller in zwart-wit van Arthur Dreifuss uit 1966 met onder anderen een piepjonge Linda van Dyck te zien te zien.
Bioscoop Tivoli
Woensdagmiddag 8 november is er een voorstelling over voormalig bioscoop Tivoli op de grens van Noord-Scharwoude en Oudkarspel. In het voorjaar was de belangstelling voor dit onderwerp veel groter dan het aantal beschikbare bioscoopfauteuils. Het GDI hoopt tijdens en naar aanleiding van de voorstelling nieuwe feiten naar boven te halen. Egbert Barten werkt aan een boek over Tivoli. Vrijdag 17 november vertoont het GDI recent geredde (brandbare) nitraatfilms. Daaronder drie korte films over het katholieke leven in het Noordhollandse gehucht ’t Zand en de oudste film in de collectie van het GDI Mej. Kooiman 100 jaar uit 1911. De voorstelling omvat ook een demonstratie van het verschil tussen onbrandbare en brandbare film. Woensdagavond 22 november staat in het teken van de Nederlandse film over de emancipatie van de vrouw in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Het hoofdprogramma bestaat uit de geruchtmakende film over het leven in een bordeel en een seriemoordenaar uit 1984 van regisseur Marleen Gorris.
Kerst en Azijn
In december vertoont het GDI op twee avonden films uit de collecties van de filmverzamelaars Ronald Rosbeek en Hans Keller. Dit mede als opwarmer voor een boek en de tentoonstelling over dit onderwerp die eind dit jaar van start gaat. Vrijdag 8 december is de speelfilm over een moord in Alaska van Christopher Nolan te zien en woensdag 13 december de film van Joe Wright uit 2007 naar het boek van Ian McEwan. Filmkenner Harry Peters geeft een inleiding op de film van Wright.
Als laatste film van het programma tot de kerstvakantie vertoont het GDI woensdag 20 december een Amerikaanse kerstfilm uit 1988 van regisseur John R. Cherry. Tijdens deze voorstelling is er bovendien aandacht voor de geur bij ontbinding van onbrandbare of acetaatfilm. Dit chemisch probleem vinegar syndrome (azijnlucht) vernietigt op termijn de kwaliteit van de film.
In het GDI is de uitgebreide folder met het filmprogramma af te halen. Een toegangskaart voor de filmvertoningen kost tien euro. Reserveren is vanwege het beperkt aantal plaatsen verplicht en kan via egbertbarten@donaldsoninstituut.nl of door tijdens de expositietijden een kaartje te kopen. Vanwege vertoningsrechten kan het GDI niet altijd de titel van een film noemen, maar moet dan volstaan met een omschrijving. Wie nieuwsgierig is kan via een e-mail aan het GDI de titel te weten komen.
De filmvertoningen zijn in de professionele filmzaal van het GDI met luxe bioscoopfauteuils en uitmuntende geluidskwaliteit. De filmzaal is niet toegankelijk voor mensen die slecht ter been zijn. Het GDI is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude. Het GDI is een particulier initiatief en bestaat zonder subsidie van de overheid.
Onze nieuwe poster en gevelbord, te gebruiken wanneer we ‘tussen tentoonstellingen’ zitten; weer een glorieus ontwerp van Piet Schreuders.
Carol van Dyk, zangeres van de Indierock band Bettie Serveert poseert voor haar zelfgemaakte Tom Boy-jurkje dat ze het hele afgelopen seizoen heeft gedragen tijdens de tour en in de clip ‘Lovesick’. Bettie Serveert brak in 1992 met haar eerste CD ‘Palomine’ meteen internationaal door en maakt dus al meer dan 25 jaar muziek, o.a. voor de GDI-productie CREATURE FROM UNDER THE BRIDGE (2016). Drie van de bandleden bezochten afgelopen vrijdag het GDI om de Bettie-expositie te zien en te genieten van de twee uur durende compilatiefilm die GDI-vrijwilliger Andre den Hartigh gemaakt heeft.
De documentaire zal op vrijdag 28 juli en op vrijdag 4 augustus, allebei om 20.00 vertoond worden in het GDI. Kaartjes kosten E 7.50, reserveringen via egbertbarten@donaldsoninstituut.nl. De tentoonstelling is nog tot en met 9 augustus op maandag- en woensdag (dus NIET op zaterdag)middag van 14-17.00 te zien. (Foto GDI-vrijwilliger en Bettiefan Rob van Dijk)
