2015

vanaf 15 augustus in Geoffrey Donaldson Instituut

Woensdag 16 december is de wereldpremière van de zevende speelfilm van de reeks Star Wars: The Force Awakens. Aanleiding voor het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) in Noord-Scharwoude een tentoonstelling samen te stellen van unieke merchandising naar aanleiding van de ongekend populaire filmserie. De gratis toegankelijke tentoonstelling van – vooral Amerikaanse – memorabilia opent zaterdagmiddag 15 augustus en is te bezoeken tot half januari 2016.
De fans kijken al jaren reikhalzend uit naar het vervolg op de eerste zes films van de serie Star Wars. De eerste film kwam in 1977 in de bioscoop en was een enorm succes, net als het grote aanbod merchandising. Fans kochten massaal figuurtjes, bordspelen, bedovertrekken, boeken, posters, glazen, bekers, LEGOpoppetjes, foto’s en soundtracks. Dit maakte van bedenker George Lucas een steenrijk man. Hij kon door deze succesvolle merchandising de vervolgfilms financieren. In het GDI zijn tientallen van deze unieke voorwerpen van de merchandising te zien. Uniek door de verscheidenheid, maar ook vanwege dat het oorspronkelijk Amerikaans materiaal is uit vooral de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw.

De intrigerende figuren uit Star Wars bepalen mede de sfeer in de films en hebben eigen fans. Zaterdagmiddag 15 augustus tussen 14.00 uur en 17.00 uur zijn leden van Dutch Garrison verkleed als figuren uit Star Wars in Noord-Scharwoude bij het GDI. De leden met zogenoemde ‘screen accurate’ Star Wars kostuums zetten zich met hun optredens in voor verschillende goede doelen. In oktober komt filmtijdschift Schokkend Nieuws in samenwerking met het GDI met een special over Star Wars. Daarin onder meer aandacht voor de Nederlandse première op 13 oktober 1977 van Star Wars: A New Hope in Arnhem. Losse nummers van het tijdschrift zijn vanaf medio oktober verkrijgbaar in het GDI. In de maanden van de tentoonstelling zijn er in het GDI documentaires over en LEGOherverfilmingen en korte films geïnspireerd op Star Wars te zien.

De tentoonstelling Star Wars: Collecting The Force is elke maandag, woensdag en zaterdag tussen 14.00 uur en 17.00 uur gratis te bezoeken. Op afspraak zijn andere momenten mogelijk. Het Geoffrey Donaldson Instituut is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude.

Zaterdagmiddag 18 april is voor het eerst de nieuwe tentoonstelling Recente aanwinsten en vondsten van het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) in Noord-Scharwoude open voor publiek. Het GDI laat naast een unieke filmprojector van de landmacht objecten zien uit bijvoorbeeld de nalatenschappen van de directeur van het Filmmuseum Jan de Vaal en van de eerste hoogleraar  filmgeschiedenis Nico Brederoo. Bovendien zijn er onder meer drie schilderijen van filmregisseur en schilder Bert Haanstra en is er correspondentie tussen Geoffrey Donaldson – de naamgever van het instituut – en de Duitse schrijfster Kathinka Dittrich te zien.
De tentoonstelling geeft een indruk van schenkingen en aankopen uit de eerste anderhalf jaar van haar bestaan. Het gaat om belangwekkende objecten uit de filmgeschiedenis zoals affiches, glamourportretten en twee art deco-stoelen uit de reeds lang gesloten Colosseum bioscoop in Rotterdam. Twee schilderijen van Haanstra zijn dankzij de laatste thematentoonstelling in het GDI beschikbaar gekomen. Dittrich verraste het instituut tijdens de officiële opening in november 2013 met de overdracht van haar archief van ruim twintig jaar correspondentie met de naamgever van het GDI. Zij was collega en vriendin van Donaldson en is directeur geweest van het Goethe Instituut in Amsterdam. Dittrich is schrijfster van onder meer Achter het Doek: Duitse Emigranten in de Nederlandse Speelfilm in de jaren dertig (1987).

De tentoonstelling is tot en met 18 juli 2015 zaterdag, maandag en woensdag tussen 14.00 uur en 17.00 uur gratis te bezoeken. De tentoonstelling in het GDI is op afspraak ook op andere tijden te bezoeken. Informatie over het GDI staat op www.donaldsoninstituut.nl.

De verbouwing van het GDI nadert de afronding. In mei is de oplevering van de filmzaal met technisch hoge kwaliteit van projectie en geluid. Het Geoffrey Donaldson Instituut is inmiddels begonnen met de voorbereidingen van een tentoonstelling over de filmserie Star Wars. Die tentoonstelling is vanaf augustus 2015 te zien.

Aan de muur / in de zaal:

Bert Haanstra, Zelfportret met Nita, 1944. schenking Fam.Haanstra, nov.2013.

2 Art Deco stoelen uit het Rotterdamse Colosseum Theater.
schenking Tjitte de Vries en Ati Mul, Rotterdam, 2014.

Toonder Studios/Houwer Film; 2 ontwerpen en cells voor ALS JE BEGRIJPT WAT IK BEDOEL (1982). schenking Emmy en Ronald Rosbeek, nov. 2013

Banner THE TWO FACES OF JANUARY (2014).
schenking David/Cineworld Beverwijk, 2014.

Door de RVD afgekeurd affiche Nederlands Filmfestival 1985 (ontwerp Joost Veerkamp). Schenking Bram Reijnhoudt, april 2015.

Glamour-portret Dorothy Lamour ca. 1945, afkomstig uit een Belgische cinema
aankoop december 2013.

Portret van een portier van een onbekende Cinema Palace, ca. 1940
aankoop december 2013.

Bert Haanstra, [g.t.] Twee Javaanse Poppen, 1941 bruikleen fam Beek, Uitgeest.

Bert Haanstra, Stilleven met Masker van Nefertete, 1943.
bruikleen familie Laret, Rijswijk

stills DE EEUWIGE LES (Gerard Rutten, 1940) – zie bijschrift – schenking Peter Westervoorde, Aerdenhout, 2014.

Cinetechnic (= Debrie) 16-mm projector, op locatie gebruikt door de Landmacht Filmdienst het Nederlandse leger. schenking familie Feldberg, Spanbroek, 2014.

16-mm Filmprojector gebruikt door de landmacht.

Filmdoek in gebruik geweest bij de reisbioscoop van Gerrit Hart (een van de latere exploitanten van het Tivoli Theater te Noord-Scharwoude). Met fotokopieën van Gerrit Hart voor het doek (ca. 1925) en een fotokopie van de Eerste Langedijker Bioscoop. Rechts met witte pet Gerrit Hart en daarnaast zijn echtgenote, ca. 1929. schenking fam. Kemmink-Hart, Hoorn, nov. 2013.

Moviola (in Amerika werden op deze machines films gemonteerd), ca. 1950
aankoop december 2013.

vitrine 1

Een keuze uit de correspondentie tussen de filmhistorici Geoffrey Donaldson en Dr. Kathinka Dittrich, december 1980 – april 2002. Het GDI kreeg bij de opening van het instituut van mevrouw Dittrich (die het eerste exemplaar van ons boek Geoffrey Donaldson Een Leven voor de Film ontving) de verzamelde correspondentie; 2 volle ordners.
schenking Kathinka Dittrich, november 2013.

vitrine 2

2 foto´s van het bedrijfsuitje van City Film naar de set van A BRIDGE TOO FAR (zomer 1976). Op de foto’s onder andere producent Joseph E. Levine.

Belgisch affiche A CHUMP AT OXFORD (film van 1940, affiche vermoedelijk uit de jaren 50

Foto van de Nederlandse première van HOCHZEITSNACHT IM PARADIES (Geza von Bolvary, BRD, 1950, Nederlandse titel ‘HUWELIJKSWALS’), vermoedelijk in het City Theater te Amsterdam in mei of juni 1951. v.l.n.r. André Dresscher (Express Film), Johannes Heesters, [onbekend, vrm directie City Theater] en Mijndert van Veenhuisen (City Film), vader van de schenker.
schenking Dhr. M. van Veenhuijsen, Oudkarspel (november 2014)

vitrine 3

Kinamo 35-mm camera, ca. 1922. Met dit type camera filmde Joris Ivens DE BRUG (1928) en Rudi Hornecker HONGER! (1945)

Blikje voor Gevaert Gevapan 35-mm negatief film
beiden schenking B.P.Wijnberg, Haarlem, 2014
2 bedankkaartjes van filmcriticus/tekenaar L.J.Jordaan (1885-1980), 1976.
schenking J.A.Frenkel, Rotterdam, 2014

Toegangskaart KRO-Studio voor TV-filmkwis Voor een Briefkaart op de Eerste Rang, voor opnamedag 19.7.1979 (de oprichter van het GDI deed toen mee aan deze kwis)
schenking Marieke Neesen, Oudkarspel

Een toegangskaart voor de filmkwis *Voor een Briefkaart op de Eerste Rang* (1979) en een bedankkaartje van de filmcriticus en politiek tekenaar L.J. Jordaan uit 1975.

Plaatsnummersysteem Boon van Cinema Du Midi Den Haag, ca. 1975.
schenking Familie Rosbeek, Rijswijk

vitrine 4

Reel bands worden in de VS gebruikt om akten vast te zetten zonder plakband. Hier wat ongebruikte reel bands, en 1 gebruikte van de MGM/Ernst Lubitsch film NINOTCHKA (1940)
schenking Bob Leader, Seattle USA en Henk de Smidt, Castricum
Knipsels NEW YORK NEW YORK (Martin Scorcese, 1977). Het GDI verwierf onlangs een Nederlandse ondertitelde 35-mm kopie van deze beroemde film met Robert de Niro en Liza Minelli.
schenking Kees en Hermine Pel, Westzaan

Projectie-rapport BEGRIJPT U NU WAAROM IK HUIL? (Louis van Gasteren, 1966), gevonden in het 35-mm filmblik met de eerste akte van de film. Het GDI verwierf onlangs een 35-mm kopie van deze beroemde film over Professor Bastiaans en zijn omstreden behandelingswijze van oorlogstrauma’s met gebruik van LSD. Anonieme schenking, 2014.

Vitrine 5

‘De Chimp “Wouter” ‘, tekening van Bert Haanstra (datum onbekend, ca. 1990)
Aankoop 2014

Bert Haanstra, ‘Twintig Portretten. Een Therapie’, met een opdracht aan collega-filmmaker Jan Vrijman.
Aankoop 2014

Vitrine 6

Een grote schenking was de filmische nalatenschap van Prof.Dr. Nico J. Brederoo (1942-2000), de eerste hoogleraar in de filmgeschiedenis van Nederland. De collectie omvat ca. 6000 videobanden met films en filmprogramma’s, apparatuur (Video 2000, VHS en S-VHS) om te viewen, en daarnaast 30 verhuisdozen met vakliteratuur. Hier een keuze uit de boeken en brochures; o.a. de 1^ste druk van Thomas Leeflangs boek over Leni Riefenstahl met een opdracht van de schrijver die colleges had bijgewoond van Brederoo. Verder een In Memoriam over Nico van zijn collega Bert Hogenkamp.
schenking Henk Boelman Kranenburg, Scheveningen, voorjaar 2014.

Vitrine 7

Een fraaie schenking was eveneens een 15-tal dozen met boeken uit de persoonlijke bibliotheek van Filmmuseum-directeur Jan de Vaal (1922-2002). In deze vitrine en paar bijzondere boeken en brochures. Onder andere een door Tjitte de Vries en Ati Mul gesigneerd exemplaar van hun boek over poppenfilmmaker Joop Geesink.
Schenking Tineke de Vaal, Oisterwijk (december 2013)

Foto’s DE EEUWIGE LES (Gerard Rutten, 1940 – onvoltooid)

Deze interessante schenking van 7 foto’s (we tonen er hier 5) gemaakt door atelier Merkelbach laat zien dat de – onvoltooide – Rembrandt-film van Gerard Rutten groots werd opgezet. Niet alleen werden de Cinetone-studio’s in Duivendrecht ervoor afgehuurd, ook werden bekende acteurs als Jules Verstraete (als Rembrandt) gecontracteerd. Doordat de Nederlandse filmstudio’s enkele maanden later in Duitse handen kwamen bleef Ruttens Rembrandt-film onvoltooid (wel kwam er in 1942 in dezelfde studio’s een andere, Duitse Rembrandt-film gereed). Beelden uit Ruttens film werden na de oorlog gebruikt in de curieuze documentaire REMBRANDT IN DE SCHUILKELDER (1946). Op dit moment is er in het Amsterdamse Stedelijk Museum een tentoonstelling waar deze filmplannen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ook voorbij komen. De foto’s van DE EEUWIGE LES werden aan het GDI geschonken door Peter Westervoorde, Aerdenhout, 2014.