Onder grote belangstelling heeft Oscarwinnares Cilia van Dijk zaterdag in de tentoonstellingsruimte van het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) het eerste exemplaar van het boek ‘Tot de laatste akte!’ ontvangen van de auteur Barend de Voogd. Het GDI in Noord-Scharwoude besteedt met de tentoonstelling en het boek aandacht aan bijzondere filmliefhebbers, particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Cilia van Dijk is filmproducente van onder meer Anna & Bella van regisseur Borge Ring, in 1986 onderscheiden met de Academy Award voor de beste productie van een korte animatiefilm. Samen met haar echtgenoot animatiefilmer en veelvuldig winnaar van filmprijzen Gerrit van Dijk – overleden in 2012 – heeft zij een enorme collectie animatiefilms verzameld. Drie van zijn schilderijen zijn tijdelijk te zien in het GDI.
Er zijn in Nederland nog ongeveer vijftig van deze gepassioneerde particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Het medium film bestaat meer dan een eeuw. Gegrepen door de magie van de analoge film hebben de verzamelaars ontelbare films, projectoren, posters, foto’s en documentatie gered van vernietiging. Het belang van hun verzamelingen is toegenomen sinds in enkele jaren vanaf 2012 de projectie van alle ongeveer zevenhonderd bioscopen en filmtheaters in Nederland is gedigitaliseerd.
In het Geoffrey Donaldson Instituut in Noord-Scharwoude zijn voor het eerst uit de collecties van deze verzamelaars voorwerpen te zien, zoals projectoren, foto’s, artikelen uit tijdschriften en kranten en zogenoemde prints van films. De particuliere verzamelaars hebben films en ander materiaal over en voor filmvertoningen gered. Verzuring en brandgevaar en de filmindustrie bedreigden het behoud van het medium film, de filmindustrie was gewoon na de roulatieperiode films te vernietigen.
Het boek ‘Tot de laatste akte!’ is in opdracht van het Donaldson Instituut geschreven door filmjournalist Barend de Voogd. Hij sprak met negentien verzamelaars en heeft hun enthousiaste getuigenissen en unieke verhouding tot het medium film in een rijk geïllustreerd boek vastgelegd. Fotografe Marjolein Ansink portretteerde de geïnterviewden op de ouderwetse gevoelige plaat.
Achter Cilia van Dijk ziet U de recent aan het GDI geschonken Tuschinski-fauteul uit 1921, met een foto van de telefonerende Abraham Tuschinski die voor een dergelijke stoel staat. Deze stoel, ooit gekocht op het Waterlooplein, werd aan het GDI geschonken door Mw. C. De Vaal.
Vanaf zaterdag 9 december in Donaldson Instituut
Foto: Marjolein Ansink. Op de foto Egbert Barten, verzamelaar en directeur van het Geoffrey Donaldson Instituut.
Het Geoffrey Donaldson Instituut besteedt met de tentoonstelling en het boek ‘Tot de laatste akte!’ aandacht aan bijzondere filmliefhebbers. Er zijn in Nederland nog ongeveer vijftig van deze gepassioneerde particuliere verzamelaars van 16- en 35mm films. Gegrepen door de magie van de analoge film hebben zij ontelbare films, projectoren, posters, foto’s en overige documentatie gered van vernietiging. Het belang van hun verzamelingen is toegenomen sinds in enkele jaren vanaf 2012 alle ongeveer zevenhonderd bioscopen en filmtheaters in Nederland zijn gedigitaliseerd.
Uit de bijzondere collecties van deze verzamelaars zijn nu talloze voorwerpen voor het eerst te zien in het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) in Noord-Scharwoude. Het medium film bestaat meer dan een eeuw. De gratis toegankelijke tentoonstelling is vanaf zaterdag 9 december 2017 tot en met zaterdag 31 maart 2018 te bezoeken. Te zien zijn zogenoemde prints van films, projectoren, foto’s, artikelen uit tijdschriften en kranten en camera’s. De particuliere verzamelaars hebben films en ander materiaal over en voor filmvertoningen gered, door te verzamelen wat er eigenlijk niet meer kon zijn. Verzuring en brandgevaar en de filmindustrie bedreigden het behoud van het medium film. De filmindustrie was gewoon na de roulatieperiode films te vernietigen.
Tegelijk met de opening van de tentoonstelling publiceert het GDI het boek ‘Tot de laatste akte!’. In opdracht van het Donaldson Instituut heeft filmjournalist Barend de Voogd negentien verzamelaars gesproken en hun enthousiaste getuigenissen en unieke verhouding tot het medium film vastgelegd. Fotografe Marjolein Ansink portretteerde de geïnterviewden op de ouderwetse gevoelige plaat. Het resultaat is een kloek, rijk geïllustreerd boek.
De gratis toegankelijke tentoonstelling ‘Tot de laatste akte!’ is maandag, woensdag en zaterdag open van 14.00 uur tot 17.00 uur. Het GDI is gesloten vanaf eerste kerstdag tot en met dinsdag 2 januari 2018. Het boek is voor € 29,90 (exclusief verzendkosten) te koop tijdens de openingstijden van het Donaldson Instituut of te bestellen via info@donaldsoninstituut.nl. Het GDI is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude. Het GDI is een particulier initiatief en bestaat zonder subsidie van de overheid.
Dit voorjaar ontving het Donaldson Instituut uit de handen van Brita van Munster een pakketje. Brita is de weduwe van filmmaker, cameraman en docent Anton van Munster (1934-2009), bekend van de Omnimax-film PICTURE HOLLAND (1986) maar vooral ook als cameraman van Bert Haanstra. Omdat het GDI de afgelopen jaren nogal wat activiteiten rond Haanstra georganiseerd heeft zien we Brita en haar dochter Andrea – die als tweejarige voorkomt in Bert Haanstra’s BIJ DE BEESTEN AF (1972) – regelmatig bij tentoonstellingen of filmvoorstellingen. Het GDI ontving eerder al de omroltafel en 16-mm viewingtafel van Haanstra/Van Munster, een paar blikken met niet gebruikt beeldmateriaal van Almere in 1975 uit de film DE TIJD ZAL HET LEREN (1976) en en aantal 70-mm outtakes van PICTURE HOLLAND, de eerste in Nederland gedraaide Omnimax-productie.
Nu kwam Brita met een heel bijzonder kleinood: een scène-bordje gebruikt bij de Jacques Tati-film met werktitel YES MR HULOT, later in de bioscoop uitgebracht onder de titel TRAFIC (1971). Anton van Munster deed samen met Eddy van den Enden het camerawerk van deze grotendeels in Nederland opgenomen film, terwijl Bert Haanstra de productie deed (aangezien Tati bij zijn vorige film PLAY TIME in financiële moeilijkheden was geraakt).
Op de ragscherpe foto’s die Marjolein Ansink maakte van de voor en achterkant van het bord zien we de stickers met de scène-nummers zitten die bij een volgende scène veranderd werden door andere. We kunnen goed zien dat het een Franse productie is want alle filmtermen (bobine-bobby/kern, interieur/exterieur-binnen/buiten, jour/nuit-dag/nacht). Men was kennelijk niet van plan ook maar één scène met een Duitse Arriflex camera te draaien want het alternatief voor de Duitse Mitch(ell) is ferm afgeplakt. Het echte scène-bord is in het echt vanaf 9 december op onze nieuwe tentoonstelling te zien.
Egbert Barten
