Geen categorie

Het GDI-boek Tot de laatste akte!, geschreven door Barend de Voogd, is genomineerd voor de Louis Hartlooper Prijs voor de Beste Filmpublicatie 2018. Deze prijs wordt uitgereikt aan een persoon die het afgelopen jaar met een of meerdere publicaties een stimulerende bijdrage heeft geleverd aan het denken over cinema en aan de verdieping van de Nederlandse filmcultuur. De Louis Hartlooper Prijs voor de Beste Filmpublicatie wordt jaarlijks uitgereikt onder auspiciën van de Louis Hartlooper Stichting. Met de prijs hopen de initiatiefnemers het schrijven over film in Nederland onder de aandacht te brengen en waardering uit te spreken voor idealisme, moed, inzet en bevlogenheid. Een nationale filmcultuur is ondenkbaar zonder goede filmpublicaties. Zonder referenties, reflecties, onderzoek, inventarisaties en andere geschreven inzichten is er zelfs geen begin van filmcultuur.”

Tot de laatste akte! is voor €29,90 te koop in de winkel van het Geoffrey Donaldson Instituut of door overmaking van €33,90 op IBAN: NL28 RABO 0188 9547 75 tnv Geoffrey Donaldson Instituut, Noord-Scharwoude o.v.v. ‘Tot de laatste akte!’ en uw adres.

Het Geoffrey Donaldson Instituut is deze zomer open op maandag- en woensdagmiddag tussen 14.00 en 17.00. Voor een eventuele andere dag kunt u per e-mail overleggen.

Momenteel wordt hard gewerkt aan de najaarsprogrammering van de filmzaal; wij kunnen nu al verklappen dat wij op 22 december DE LANGE KORTE ALFRED HITCHCOCK NACHT zullen organiseren. Verder zal het vijfjarig bestaan van het instituut op 29 november a.s. niet onopgemerkt voorbij gaan.

Egbert met pop van Hitchcock

Anneke met the bird

Deze foto’s zijn gemaakt in Bodega, California (april j.l.), waar Hitchcock belangrijke buitenopnamen draaide van THE BIRDS (1963).

Woensdagavond 5 oktober is de unieke reportage ‘Veiling van kool in Noord-Holland’ uit 1944 te zien in het Geoffrey Donaldson Instituut (GDI) in Noord-Scharwoude. Het gaat om de laatste aflevering van Nederlandsch Nieuws van 2 september 1944 die te zien was in Nederlandse bioscopen. Het nieuwsitem is door het GDI vanaf brandbaar nitraatfilm gerestaureerd. Het gaat om de oudste bekende bewegende beelden van de BroekerVeiling.

Naast het onderwerp de BroekerVeiling en het volledige oorlogsjournaal van de betreffende dag zijn er die avond ook twee andere recent door het GDI gerestaureerde films te zien. Het zijn de Amerikaanse komedie ‘An exciting honeymoon’ uit 1912 en de korte Nederlandse reclamefilm ‘Eau de Cologne Russe Me-Ko’ uit ongeveer 1920. Ook vertoont het GDI de curieuze korte speelfilm ‘Killer dog’ uit 1936 over een herdershond die de doodstraf kan krijgen. Filmhistoricus en directeur van het GDI Egbert Barten geeft voorafgaand aan de filmprojectie een inleiding over filmrestauratie.

Een toegangskaart kost tien euro. Reserveren is verplicht en kan via egbertbarten@donaldsoninstituut.nl of door tijdens de expositietijden een kaartje te kopen. Het GDI is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude en maandag, woensdag en zaterdag open van 14.00 uur tot 17.00 uur. Het GDI is een particulier initiatief en bestaat zonder subsidie van de overheid.

Afgelopen weekend was de laatste dag van de tentoonstelling Star Wars: Collecting The Force. De gevarieerde verzameling Star Wars merchandise trok meer dan 450 bezoekers. Het Donaldson Instituut sluit de komende weken de deuren. Tijdens deze periode gaat directeur Egbert Barten in Australië op zoek naar sporen van de naamgever van het instituut Geoffrey Donaldson.

De tentoonstelling in het Donaldson Instituut van historische merchandise van Star Wars trok fans uit hele land naar Noord-Scharwoude. De verzameling gaf aandacht aan een andere belangrijke kant van de succesvolle films van de serie Star Wars. De films en de merchandise droegen bij aan de voortdurende populariteit van het fenomeen Star Wars. Zaterdagmiddag 19 december kwam als extra activiteit ‘Licenced Lucasfilm Artist’ illustrator Patrick Schoenmaker op verzoek van bezoekers geliefde figuren uit het Star Wars universum tekenen en schilderen. De vraag was groter dan de beschikbare tijd.

Het Donaldson Instituut is de komende periode bezig met de voorbereidingen voor een gratis toegankelijke tentoonstelling over Laurel en Hardy die vanaf augustus is te bezoeken. Vanaf maart is bezoek aan het Donaldson Instituut zonder afspraak weer elke woensdag- en vrijdagmiddag mogelijk. Het is dan tot in de zomervakantie mogelijk een tentoonstelling van recente aanwinsten gratis te bekijken of onderzoek te doen naar de geschiedenis van film.
Het Geoffrey Donaldson Instituut is gevestigd aan de Dorpsstraat 612 in Noord-Scharwoude.

Te zien van 18 april tot 18 juli 2015

Aan de muur / in de zaal:

Bert Haanstra, Zelfportret met Nita, 1944. schenking Fam.Haanstra, nov.2013.

2 Art Deco stoelen uit het Rotterdamse Colosseum Theater.
schenking Tjitte de Vries en Ati Mul, Rotterdam, 2014.

Toonder Studios/Houwer Film; 2 ontwerpen en cells voor ALS JE BEGRIJPT WAT IK BEDOEL (1982). schenking Emmy en Ronald Rosbeek, nov. 2013

Banner THE TWO FACES OF JANUARY (2014).
schenking David/Cineworld Beverwijk, 2014.

Door de RVD afgekeurd affiche Nederlands Filmfestival 1985 (ontwerp Joost Veerkamp). Schenking Bram Reijnhoudt, april 2015.

Glamour-portret Dorothy Lamour ca. 1945, afkomstig uit een Belgische cinema
aankoop december 2013.

Portret van een portier van een onbekende Cinema Palace, ca. 1940
aankoop december 2013.

Bert Haanstra, [g.t.] Twee Javaanse Poppen, 1941 bruikleen fam Beek, Uitgeest.

Bert Haanstra, Stilleven met Masker van Nefertete, 1943.
bruikleen familie Laret, Rijswijk

stills DE EEUWIGE LES (Gerard Rutten, 1940) – zie bijschrift – schenking Peter Westervoorde, Aerdenhout, 2014.

Cinetechnic (= Debrie) 16-mm projector, op locatie gebruikt door de Landmacht Filmdienst het Nederlandse leger. schenking familie Feldberg, Spanbroek, 2014.

Filmdoek in gebruik geweest bij de reisbioscoop van Gerrit Hart (een van de latere exploitanten van het Tivoli Theater te Noord-Scharwoude). Met fotokopieën van Gerrit Hart voor het doek (ca. 1925) en een fotokopie van de Eerste Langedijker Bioscoop. Rechts met witte pet Gerrit Hart en daarnaast zijn echtgenote, ca. 1929. schenking fam. Kemmink-Hart, Hoorn, nov. 2013.

Moviola (in Amerika werden op deze machines films gemonteerd), ca. 1950
aankoop december 2013.

vitrine 1

Een keuze uit de correspondentie tussen de filmhistorici Geoffrey Donaldson en Dr. Kathinka Dittrich, december 1980 – april 2002. Het GDI kreeg bij de opening van het instituut van mevrouw Dittrich (die het eerste exemplaar van ons boek Geoffrey Donaldson Een Leven voor de Film ontving) de verzamelde correspondentie; 2 volle ordners.
schenking Kathinka Dittrich, november 2013.

vitrine 2

2 foto´s van het bedrijfsuitje van City Film naar de set van A BRIDGE TOO FAR (zomer 1976). Op de foto’s onder andere producent Joseph E. Levine.

Belgisch affiche A CHUMP AT OXFORD (film van 1940, affiche vermoedelijk uit de jaren 50

Foto van de Nederlandse première van HOCHZEITSNACHT IM PARADIES (Geza von Bolvary, BRD, 1950, Nederlandse titel ‘HUWELIJKSWALS’), vermoedelijk in het City Theater te Amsterdam in mei of juni 1951. v.l.n.r. André Dresscher (Express Film), Johannes Heesters, [onbekend, vrm directie City Theater] en Mijndert van Veenhuisen (City Film), vader van de schenker.
schenking Dhr. M. van Veenhuijsen, Oudkarspel (november 2014)

vitrine 3

Kinamo 35-mm camera, ca. 1922. Met dit type camera filmde Joris Ivens DE BRUG (1928) en Rudi Hornecker HONGER! (1945)

Blikje voor Gevaert Gevapan 35-mm negatief film
beiden schenking B.P.Wijnberg, Haarlem, 2014
2 bedankkaartjes van filmcriticus/tekenaar L.J.Jordaan (1885-1980), 1976.
schenking J.A.Frenkel, Rotterdam, 2014

Toegangskaart KRO-Studio voor TV-filmkwis Voor een Briefkaart op de Eerste Rang, voor opnamedag 19.7.1979 (de oprichter van het GDI deed toen mee aan deze kwis)
schenking Marieke Neesen, Oudkarspel
Plaatsnummersysteem Boon van Cinema Du Midi Den Haag, ca. 1975.
schenking Familie Rosbeek, Rijswijk

vitrine 4

Reel bands worden in de VS gebruikt om akten vast te zetten zonder plakband. Hier wat ongebruikte reel bands, en 1 gebruikte van de MGM/Ernst Lubitsch film NINOTCHKA (1940)
schenking Bob Leader, Seattle USA en Henk de Smidt, Castricum
Knipsels NEW YORK NEW YORK (Martin Scorcese, 1977). Het GDI verwierf onlangs een Nederlandse ondertitelde 35-mm kopie van deze beroemde film met Robert de Niro en Liza Minelli.
schenking Kees en Hermine Pel, Westzaan
 
Projectie-rapport BEGRIJPT U NU WAAROM IK HUIL? (Louis van Gasteren, 1966), gevonden in het 35-mm filmblik met de eerste akte van de film. Het GDI verwierf onlangs een 35-mm kopie van deze beroemde film over Professor Bastiaans en zijn omstreden  behandelingswijze van oorlogstrauma’s met gebruik van LSD. Anonieme schenking, 2014.

Vitrine 5

‘De Chimp “Wouter” ‘, tekening van Bert Haanstra (datum onbekend, ca. 1990)
Aankoop 2014

Bert Haanstra, ‘Twintig Portretten. Een Therapie’, met een opdracht aan collega-filmmaker Jan Vrijman.
Aankoop 2014

Vitrine 6

Een grote schenking was de filmische nalatenschap van Prof.Dr. Nico J. Brederoo (1942-2000), de eerste hoogleraar in de filmgeschiedenis van Nederland. De collectie omvat ca. 6000 videobanden met films en filmprogramma’s, apparatuur (Video 2000, VHS en S-VHS) om te viewen, en daarnaast 30 verhuisdozen met vakliteratuur. Hier een keuze uit de boeken en brochures; o.a. de 1^ste  druk van Thomas Leeflangs boek over Leni Riefenstahl met een opdracht van de schrijver die colleges had bijgewoond van Brederoo. Verder een In Memoriam over Nico van zijn collega Bert Hogenkamp.
schenking Henk Boelman Kranenburg, Scheveningen, voorjaar 2014.

Vitrine 7

Een fraaie schenking was eveneens een 15-tal dozen met boeken uit de persoonlijke bibliotheek van Filmmuseum-directeur Jan de Vaal (1922-2002). In deze vitrine en paar bijzondere boeken en brochures. Onder andere een door Tjitte de Vries en Ati Mul gesigneerd exemplaar van hun boek over poppenfilmmaker Joop Geesink.
Schenking Tineke de Vaal, Oisterwijk (december 2013)

Foto’s DE EEUWIGE LES (Gerard Rutten, 1940 – onvoltooid)

Deze interessante schenking van 7 foto’s (we tonen er hier 5) gemaakt door atelier Merkelbach laat zien dat de – onvoltooide – Rembrandt-film van Gerard Rutten groots werd opgezet. Niet alleen werden de Cinetone-studio’s in Duivendrecht ervoor afgehuurd, ook werden bekende acteurs als Jules Verstraete (als Rembrandt) gecontracteerd. Doordat de Nederlandse filmstudio’s enkele maanden later in Duitse handen kwamen bleef Ruttens Rembrandt-film onvoltooid (wel kwam er in 1942 in dezelfde studio’s een andere, Duitse Rembrandt-film gereed). Beelden uit Ruttens film werden na de oorlog gebruikt in de curieuze documentaire REMBRANDT IN DE SCHUILKELDER (1946). Op dit moment is er in het Amsterdamse Stedelijk Museum een tentoonstelling waar deze filmplannen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ook voorbij komen. De foto’s van DE EEUWIGE LES werden aan het GDI geschonken door Peter Westervoorde, Aerdenhout, 2014.

Foto’s nieuwe aanwinsten

Enkele foto’s van de nieuwe aanwinsten:

Er zijn nieuwe foto’s beschikbaar op op de fotoalbum pagina van de website. Diverse foto’s zijn beschikbaar gesteld door Rosbeek Technologie en Marieke Neesen van de plaatsing van nieuwe projectoren bij het Instituut.

Te zien van 16 augustus tot 15 oktober 2014

Schilderijen en tekeningen aan de wand Met de klok mee, te beginnen bij de schildersezel. Alle schilderijen en tekeningen door Bert Haanstra (eigendom familie Haanstra tenzij tussen haakjes anders vermeld)

1. Portret van mijn vrouw 1, 1944 (Jurre Haanstra).
2. Portret van Rimko, 1953 (Rimko Haanstra).
3. Lijnbaansgracht, 1943 (Jurre Haanstra).
4. Portret van mevr. J. Wijtmans-Bauw, januari 1946 (Riet Wijtmans-Griffioen).
5. Stilleven met blauwe vis, 1944.
6. Vrouw in bruine pij, ca. 1944.
7. Portretstudie van meisje in matrozenpakje, 1944.
8. Portretstudie van een oude man bij kunstlicht, februari 1944.
9. Portretstudie van een oude dame bij kunstlicht, februari 1944.
10. Stilleven met bokkingen, december 1945.
11. Portret van Dhr. Van Oostveen, 1942.
12. Het loze vissertje, 1940-1941 (Axel Noor).
13. Moeder (Jansje Haanstra-Schuiveling op 87-jarige leeftijd), 27 januari 1981 (tekening).
14. De chimp ‘Gorilla’, augustus 1992 (tekening).
15. Zelfportret 2, 1945-1946?
16. Zelfportret 4, augustus 1992 (tekening).
17. Zelfportret met Nita, 1944.

Daarboven het buurmeisje van de familie Mettes, Veronica Visser, getekend door Haanstra.
Uitgeleend door familie Haanstra en Mevrouw Sijn-Visser

FOTO’S VOOR HET VERZET

In de Tweede Wereldoorlog fotografeerde Haanstra voor het verzet kaarten en plattegronden van militair belangrijke objecten. Via geheime routes gingen ze naar de geallieerden in Londen. Hij maakte ook pasfoto’s voor valse persoonsbewijzen en legde de activiteiten vast van het ‘Net Brand’, een illegaal telefoonnetwerk in Amsterdam.

SCHIETPARTIJ OP DE DAM, 7 MEI 1945

Haanstra maakte de foto rechts, van mensen die wegduiken voor de kogels van Duitse militairen. In de rode cirkel op de foto links (naast de vrachtwagen) zat hij toen hij de foto maakte.
Een hartinfarct was in 1980 aanleiding voor Bert Haanstra om voor het eerst in meer dan dertig jaar weer te gaan tekenen. Hij portretteerde familieleden, vrienden en bekende Nederlanders en gaf ze het portret cadeau. Zichzelf bekeek hij in de scheerspiegel.
Toon Hermans tekende hij in 5 uur en 26 minuten. Toon sloeg terug met dit tekeningetje van Bert, waarvoor hij 48 seconden nodig had.
De resultaten verschenen in het boek Twintig portrettten.
Tekeningen uitgeleend door familie Haanstra

FRAGMENTEN UIT EEN SCHILDERSBESTAAN V.l.n.r.:

Haanstra’s vissende geliefde Jet Fiddelaar (foto, 1940). Zie ook het schilderij ‘Het loze vissertje’.
Portret van Jet Fiddelaar. Foto van een schilderij uit 1940-1941 dat niet is teruggevonden.
Daaronder: uitzicht uit Bert Haanstra’s atelier op Kerkstraat 174, Amsterdam (foto, ca 1941)
Portret van blonde vrouw (1944?). Zat waarschijnlijk model op de Rijksakademie.
Wit paard (1944?). Rijksakademiedocent Gerard Westermann was paardenliefhebber, dus moesten ook de studenten eraan geloven.
Het schilderij ‘Stilleven met bokkingen’ was eerst groter.
Met het schilderij ‘Stilleven met masker van Nefertete’ (1942?) betaalde Haanstra de slager.
Haanstra overschilderde helaas zijn portret van beeldhouwer Willem Rädecker (1942).
Uitgeleend door Axel Noor en familie Haanstra

BOORDFOTOGRAAF OP DE DEMPO

In 1937-1938 was Bert Haanstra voor twee reizen Rotterdam-Batavia v.v. in dienst als boordfotograaf op het lijnschip Dempo van de Rotterdamsche Lloyd. Hij verkocht foto’s aan de passagiers, mogelijk ook in albums zoals dit. In zijn eigen exemplaar staan kiekjes van hemzelf en het personeel, maar ook een aantal fotomontages van foto’s die hij in havens onderweg maakte, bijvoorbeeld in Tanger.
Of het handgeschilderde schip op de omslag door Haanstra is gedaan, is niet bekend.
Uitgeleend door filmmuseum Eye

SPOREN VAN VIJF JAAR WERK ALS PERSFOTOGRAAF: 1934-1939

Bert Haanstra werkte vijf jaar als persfotograaf, onder meer in dienst van de Vereenigde Fotobureaux. Daarna begon hij met collega Bap Ietswaart een eigen bedrijfje: Express. Van de duizenden persfoto’s die hij in al die tijd maakte, zijn er weinig terug te vinden. V.l.n.r.:
Haanstra’s eerste ca. 50 persfoto’s plakte hij in dit schrift (oktober 1934-januari 1935).
Uitgeleend door filmmuseum Eye
Portret van Bert Haanstra, gemaakt door zijn collega bij de Vereenigde Fotobureaux Theo Scheffer.
Het bedrijfsstempel van het fotobureau van Bert Haanstra en Bap Ietswaart.
De Alhambrabioscoop in Amsterdam (1938-1939). Een van de zeer weinige foto’s die van Express bewaard zijn gebleven.
Uitgeleend door Hans Schoots en Axel Noor

Een interview met Hans Schoots is te beluisteren op de Lief Langedijk website klik hier